Αναταράξεις στη μεταπολεμική θεολογία

Η «θεολογία του '60» δεν είναι απλώς ένα θεολογικό ρεύμα που επιχείρησε να επανασυνδέσει την ελληνική Ορθοδοξία με την πατερική θεολογία και την αυθεντικότητα της παράδοσης, σε ένα τοπίο που μέχρι τότε κυριαρχούνταν από τον πιετισμό των θρησκευτικών οργανώσεων και από τον θεολογικό ακαδημαϊσμό και σχολαστικισμό. Αποτελεί ταυτοχρόνως και μια ανανεωτική κίνηση προφανώς όχι άσχετη με τα ευρύτερα κινήματα που λαμβάνουν χώρα την ίδια δεκαετία που μαζί με την κριτική στον εκκλησιαστικό εθνικισμό και επαρχιωτισμό και το άνοιγμα στην οικουμενικότητα της Εκκλησίας, θέτει επιτακτικά το αίτημα της ελληνικής αυτογνωσίας και ιδιοπροσωπίας.

Ποια είναι, όμως, ακριβώς η ταυτότητα των θεολογικών ανακατατάξεων που συμβατικά αποκαλούνται «θεολογία του '60»; Αφορούν μια τάση ή τη διασταύρωση περισσότερων ρευμάτων; Ποιες είναι οι τομές που έγιναν, οι δρόμοι που άνοιξαν και οι προοπτικές που δυσκόλεψαν; Πόσο επηρέασε τους εκκλησιαστικούς και πανεπιστημιακούς θεσμούς και τι άφησε ως παρακαταθήκη στην ιστορική πορεία του εκκλησιαστικού σώματος; Τι γονιμοποιήθηκε, τι στέρεψε και τι εκκρεμεί;

Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που τέθηκαν και συζητήθηκαν στο συνέδριο με θέμα «Αναταράξεις στη μεταπολεμική θεολογία. Η θεολογία του '60», που διοργανώθηκε από την Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών και το περιοδικό Σύναξη, τον Μάιο του 2005, στον Βόλο, και όπου παρουσιάστηκαν εισηγήσεις ή έγιναν αναφορές για το θεολογικό έργο των Σ. Αγουρίδη, Χρ. Γιανναρά, π. Β. Γοντικάκη, Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα, Ν. Ματσούκα, Π. Νέλλα, Ν. Νησιώτη, π. Ι. Ρωμανίδη, καθώς και στα θέματα που σχετίζονται με την αναγέννηση του μοναχισμού, τη ρωσική θεολογία της διασποράς, τη θεολογία του προσώπου, το ζήτημα του έρωτος και το «πρόγραμμα» αποηθικοποίησης του χριστιανισμού, τη σχέση της «θεολογίας του '60» με τη «Σχολή της Θεσσαλονίκης», τις βιβλικές σπουδές, την ιεραποστολή, τον πολιτισμό, τον ελληνοκεντρισμό, την πολιτική, κ.ά.